خواص درمانی خیار چیست؟

خواص درمانی خیار چیست؟
نام های فارسی: خیار- خیار سبز
نام علمی: Cucumis sativus
نام عمومی: Cucumber
نام انگلیسی: Cucumber
نام عربی: قثد (Qathad)
نام فرانسوی: Concomber
نام آلمانی: Gurke
نام خانواده: Cucurbitaceae (کدو)

• 

• 

• 

گیاه‌شناسی و خواص درمانی خیار چیست؟

خیار گیاهی است یک‌ساله و علفی که ساقه‌های آن به دلیل نرم بودن روی زمین خوابیده‌اند. این ساقه‌ها از تارهای خشن پوشیده شده و دارای پیچیک است. برگ‌های بزرگ گیاه به چندین لب نوک‌تیز دندانه‌دار تقسیم می‌شوند. گل‌ها درشت، زرد رنگ و به‌صورت نر و ماده هستند که بر روی یک گیاه قرار گرفته‌اند. میوه‌ها استوانه‌ای شکل، دارای پوستی سبز رنگ و بسته به نژاد، در اندازه‌های مختلف (کوچک و باریک یا کلفت و بلند) است. میوه بعضی نژادهای خیار ممکن است دارای بیش از ۵۰ سانتی‌متر طول و ۱۰ سانتی‌متر عرض باشد. این میوه‌ها بویی مطبوع دارند. خیار بومی هندوستان است، ولی امروزه در بیشتر نقاط جهان کشت داده می‌شود. خیار در اکثر مناطق ایران و حتی در تمام فصول در گلخانه‌ها پرورش داده می‌شود.

تاریخچه و خواص درمانی خیار چیست؟

خیار سبز بومی هندوستان است و واریته های زیادی از این گیاه در هندوستان می‌روید. این گیاه حداقل سه هزار سال قبل در غرب آسیا کشت می‌شده و به‌ احتمال زیاد توسط رومی‌ها به سایر نقاط اروپا منتقل شده است. بر اساس اطلاعات، خیار در قرن نهم میلادی به فرانسه، در قرن چهاردهم میلادی به انگلستان و در قرن شانزدهم میلادی به آمریکای شمالی برده شده است. به گفته «پلینی»، نویسنده تاریخ طبیعی، یونانی‌های باستان خیار کشت می‌کرده‌اند و در ایتالیا واریته های مختلفی از خیار وجود داشته است.

همچنین در تاریخ طبیعی پلینی آمده است که امپراتور روم، «تی بری یوس »، در تمام طول زمستان و تابستان خیار را سر میز خود داشته است. به‌ احتمال زیاد رومی‌ها روش پرورش مصنوعی خیار را مانند امروز در گلخانه‌ها داشته‌اند که هر روز برای امپراتور خیار مهیا می‌کرده‌اند. پلینی توضیح داده است که خیارهای ایتالیایی کوچک بوده‌اند. رومی‌ها خیار را غیر از مصرف خوراکی، برای محل گزش عقرب، ضعف بینایی و ترساندن موش استفاده می‌کردند. در روم قدیم زن‌هایی که آرزوی بچه‌دار شدن داشتند، خیار سبز را به دور کمر خود می‌بستند. حتی پرستارها (قابله) نیز این کار را می‌کردند و وقتی بچه به دنیا می‌آمد، آن‌ها را دور می‌ریختند.

مهمترین خواص درمانی خیار چیست؟

در مخزن الادویه مهمترین خواص دارویی خیار این گونه آمده است: طبیعت آن سرد و تر است. رفع بی‌خوابی و تشنگی می‌کند. تسکین التهاب احشا، ادرارآور و رفع یرقان از دیگر خواص آن هستند که در مورد یرقان چنین آمده است: آشامیدن آب پخته شده پوست خیار تازه به مدت ۹ روز متوالی، رفع کننده یرقان است.

خیار شور و ترشی خیار:

یکی از پرمصرف‌ترین فرآورده‌های خیار در جهان، ترشی خیار و خیار شور است. با این کار مزه و مدت ماندگاری خیار طولانی می‌شود. در ممالک غربی بیشتر از ترشی خیار استفاده می‌کنند. برای این منظور، از نوعی خیار کلفت و از نظر اندازه ناهمگن، با پوستی سبز مایل به زرد و دارای برجستگی‌های کوچک خارمانند استفاده می‌شود. در ترشی خیار مقداری از ارزش غذایی آن، به‌خصوص ویتامین C، کم می‌شود. در ایران برای تهیه خیار شور اکثراً از خیارهای ریز و سبز رنگ استفاده می‌شود. تغییرات ارزش غذایی در خیار شورهای ایران نسبت به خیار تازه اندازه‌گیری نشده است، ولی به نظر نمی‌رسد که کاهش آن زیاد باشد.

مزه و بوی خیار:

طبق نظرسنجی‌ها در مورد مزه و بوی خیار، بیشتر افراد مزه آن را تا حدی شبیه خربزه و با بو و مزه ملایم دانسته‌اند و تنها تعداد کمی مزه آن را نامطبوع دانسته و بعضی بوی آن را شبیه عطر اظهار نموده‌اند. همچنین، تلخی ته بعضی خیارها به دلیل وجود ماده‌ای به نام فنیل تیوکاربامید است.

مهم‌ترین واریته های خیار:

خیار انگلیسی: به طول تا ۶۰ سانتی‌متر، کم تخمه، دارای پوستی خوشمزه و خوش‌خوراک و ایجاد نفخ کم.

خیار نواحی آسیای شرقی: قلمی با پوست سبز تیره، دارای برآمدگی‌ها و خطوطی در طول خیار. این خیار برای سالاد، ترشی و همه گونه مصرف مناسب بوده و در طول سال در دسترس است.

خیار مدیترانه‌ای: کوچک، دارای پوستی صاف مانند خیار انگلیسی و کم تخمه است.

خیار آمریکایی: دارای پوستی بسیار نازک (که احتیاج به جدا کردن آن نیست) و خطوط بلند بر روی پوست است.

خیار ایرانی: به طول تا ۲۰ سانتی‌متر، کم تخمه و کوچک، قابل دسترسی در تمام طول سال، ترد و خوش‌طعم که به‌راحتی بریده می‌شود.

خیار بیت آلفا: کوچک، تقریباً شیرین، سازگار با آب و هوای خشک خاورمیانه.

خیار ترشی: اصولاً خیارهای درشت و آن‌هایی که از نظر شکل و اندازه به‌عنوان میوه خریدار زیادی ندارند، در صنعت به ترشی تبدیل می‌شوند.

خیار دوزاکایی: این گونه خیار زرد رنگ است و در قسمت‌هایی از هندوستان می‌روید. این نوع کروی شکل بوده و بیشتر در غذاها و ترشیجات استفاده می‌شود.

استفاده صنعتی خیار:

در سال‌های اخیر استفاده از ترشی خیار در آمریکا رو به کاهش گذاشته و مصرف خیار تازه افزایش یافته است. در سال ۱۹۹۹، از نظر وزنی ۳ میلیارد پوند ترشی در امریکا تولید شده است. طبق آمار سازمان غذا و کشاورزی سازمان ملل، چین حدود ۶۰ درصد خیار و خیار شور دنیا را در سال ۲۰۰۵ تولید کرده است. کشورهای مهم تولید کننده دیگر، ترکیه، روسیه، ایران و آمریکا بوده‌اند. خیار همچنین به‌عنوان نرم‌کننده و ضد التهاب در بسیاری از محصولات آرایشی و بهداشتی، از جمله کرم، پماد، صابون و ماسک‌های مختلف پوستی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

ترکیبات مهم:

هر ۱۰۰ گرم خیار تازه و خام با پوست حاوی موارد زیر است:
انرژی: ۲۰ کیلو کالری
آب: ۹۶ گرم
کربوهیدرات ها: ۳/۶۳ گرم
قندها: ۱/۶۷ گرم
پروتئین: ۰/۶۵ گرم
چربی: ۰/۱۱ گرم
پتاسیم: ۱۴۷ میلی‌گرم
فسفر: ۲۴ میلی‌گرم
کلسیم: ۱۶ میلی‌گرم
منیزیم: ۱۳ میلی‌گرم
آهن: ۰/۲۸ میلی‌گرم
روی: ۰/۲ میلی‌گرم

نکات قابل توجه:

۱- در مخزن الادویه نام‌های شیرازی خیار «خیاردراز» و «خیار بالنگ» و نام خراسانی آن «خیار بادرنگ» ذکر شده است.

۲- در مخزن الادویه آمده، خوردن خیار با پوست نازک بهتر از خیار بدون پوست است؛ چرا که زودتر از معده می‌گذرد و کمتر ایجاد نفخ می‌کند.

۳- خیار در بسیاری از منابع جزء میوه‌ها طبقه‌ بندی‌ شده و به‌طور معمول از نارس آن استفاده می‌شود؛ در حالی که خیار رسیده زرد رنگ با مزه تلخ و یا ترش است.

۴- به تازگی خیارهایی پرورش داده می‌شود که حاوی تخم خیار نیست.

۵- خیار یکی از ماسک‌های خوب و نرم‌ کننده و ضد التهاب برای پوست صورت است که می‌توان آن را به‌صورت له شده یا ورقه ای استفاده نمود. جهت استفاده از این ماسک می‌توان پس از استحمام له شده و یا برش‌های ورقه‌ای خیار را حدود ۲۰ دقیقه بر روی پوست قرار داد و سپس با آب شستشو نمود.

نکته مهم:

بیشترین میزان تأثیرگذاری گیاهان دارویی متعلق به عصاره‌ گیاهان دارویی است و بعدازآن می‌توان به مکمل‌هایی نظیر کپسول‌ها اشاره کرد. کمترین میزان اثرگذاری هم متعلق به عرق و چای و دم‌نوش است.
امیدوارم که اطلاعات خوب و مفیدی در اختیار شما قرار داده باشیم با نظر دهی و امتیازدهی مارو از کیفیت مطالب آگاه نمایید. برای دریافت اطلاعات بیشتر به سایت فروشگاه محصولات ارگانیک آشا مراجعه نمایید و برای کسب اطلاعات در مورد محصولات ارگانیک می‌توانید با شماره  09120038341 مشاور فروشگاه ارگانیک آشا تماس بگیرید یا از طریق تلگرام، اینستاگرام با ما در ارتباط باشید.

منابع اطلاعات:
کتاب‌ها و مقالات گیاهان دارویی
فروشگاه محصولات ارگانیک آشا
موسسه کار آفرینی دکتر زرقانی