خواص کرفس خام چیست؟

خواص کرفس خام چیست؟
نام علمی: Apium graveolens
نام عمومی: Celery
نام‌های انگلیسی: Parsley, Wild celery
نام عربی: کرفس الما
نام فرانسوی: Ache
نام آلمانی: Eppiche
نام‌های مترادف: Seseli graveolens, Siun apium، Apium lobatum، Apium celleri
نام خانواده: Umbelliferae (چتریان)

• 

• 

• 

گیاه‌شناسی و خواص کرفس خام چیست؟

کرفس گیاهی است دوساله، علفی به ارتفاع تا ۶۰ سانتی‌متر و منشعب. این گیاه ساقه‌ای شیاردار و معطر دارد. برگ‌های آن منقسم به ۷-۳ برگچه مثلثی یا لوزی شکل، دندانه‌دار و معطرند. گل‌ها کوچک به رنگ سفید یا سفید مایل به سبز و میوه‌ها کوچک و تخم‌مرغی شکل، بدون بال و به رنگ قهوه‌ای و معطر هستند. گیاه در نقاط مختلف ایران ازجمله: مازندران، گیلان، نواحی جنوبی ایران، خراسان، تهران و کاشان رویش دارد. با توجه به مصرف و پرورش بسیار زیاد این گیاه در جهان، واریته هایی از آن ایجاد شده است. قسمت مورد استفاده کرفس دانه‌ها، برگ و ساقه است که دانه‌ها اکثراً به‌عنوان دارو و برگ و ساقه با کاربرد غذایی مصرف بسیار زیاد دارند.

تاریخچه و خواص کرفس خام چیست؟

کرفس در ابتدا به شکل خودرو در باتلاق‌های اطراف دریای مدیترانه می‌روییده است. یونانیان حدود ۴۵۰ سال قبل از میلاد از آن برای درست کردن نوعی شراب به نام سلی‌نی‌تس استفاده می‌کردند. در گذشته از این گیاه مانند برگ‌بو و شاخه‌های زیتون دربازی‌های قهرمانی استفاده می‌شده است. در قرون‌ وسطی، اروپاییان این گیاه را زیر کشت بردند و از آن به بعد مصرف خوراکی و دارویی آن رواج یافت. در اواخر قرن نوزدهم، انواع الگزیر و تونیک آن به‌صورت تجاری، به بازار عرضه می‌شد. این محصولات، به‌طورکلی، حاوی آب دانه‌های له‌ شده کرفس و اغلب به همراه میزان قابل‌ توجهی الکل بود. دانه کرفس بیشتر به‌عنوان مدر در ناراحتی‌های مثانه و کلیه و برای درمان آرتروز و رماتیسم، به کار می‌رود، همچنین از اسانس آن در داروهای مسکن استفاده می‌شود. هنوز مانند گذشته از کرفس برای خوش‌ طعم کردن سوپ‌ها و طعم دهی آدامس استفاده می‌شود.

سودا با طعم کرفس از Dr. Brown ‘ s Cel – Ray هنوز تهیه می‌گردد و در دسترس مردم است. امروزه افرادی که رژیم دارند، به خوردن کرفس توجه بیشتری نشان می‌دهند و این امر به دلیل داشتن فیبر زیاد و کالری کم گیاه است. البته توجه خاص به کرفس در رژیم‌های غذایی، از این باور نادرست نیز سرچشمه می‌گیرد که برای جویدن و خوردن ساقه‌های آن به کالری بیشتری از کالری موجود در خود کرفس نیاز است.

منشأ جغرافیایی:

کرفس بومی اروپا، غرب آسیا تا هندوستان و شمال و جنوب آفریقاست و به‌عنوان یک گیاه غذایی و دارویی ارزشمند در بسیاری از نقاط دنیا کشت می‌شود. کرفس بیشتر از هند، چین و بعضی نقاط اروپا صادر می‌گردد.

دارو شناختی و مهمترین خواص کرفس خام چیست؟

متخصصین داروهای گیاهی آن را برای ورم مفاصل، هیستری و ضعف اعصاب مفید می‌دانند. طب شرق آن را به‌عنوان درمان سردرد، ادرارآور، هضم‌کننده، قاعده آور، ضد نفخ و تقویت‌کننده قوای جنسی توصیه می‌کند. در آزمایش‌ها روی حیوانات، اثر ضد تشنج، آرام‌بخش و کاهش فشارخون آن ثابت‌ شده است؛ همچنین در انسان اثر کاهش پرفشاری خون آن به اثبات رسیده است.

اسانس دانه خاصیت آرام‌بخشی، کاهش قند خون، ضد سرطان و ضد قارچی دارد. بعضی از کومارین‌های دانه، دارای خاصیت آرام‌بخش و ضد میکروب هستند.

فرآورده‌های گیاهی:

در انگلستان دانه کرفس در بیش از ۶۰ فرآورده ضد ورم مصرف می‌شود که اکثراً به‌صورت قرص ارائه‌شده است. تهیه چای کرفس زیاد معمول نیست، ولی می‌توان یک استکان آب در حال جوش را روی ۱ گرم دانه خردشده ریخته و ده دقیقه بعد صاف و مصرف کرد.

عوارض جانبی:

در تورم کلیه، باید با احتیاط مصرف شود. ممکن است در بعضی افراد عوارض پوستی، ناشی از کومارین‌های آن، ایجاد شود.

مهم‌ترین اثرات گزارش شده:

سقط کننده، ضد درد، ضد کرم، ضد آلزایمر، ضد التهاب مفاصل، ضد باکتری، ضد سرطان، ضد تشنج، ضدافسردگی، ضد دیابت، ضدادم، ضد اکسیدان، ضد روماتیسم، ضدعفونی کننده، ضداسپاسم، ضد تومور، ضد نفخ، ضد قارچ، قابض، افزایش‌دهنده قوای جنسی، هضم‌کننده، ادرارآور، قاعده آور، کاهش‌دهنده چربی خون، مسکن، کاهش‌دهنده‌ی پرفشاری خون، محرک، مقوی معده، ضدعفونی کننده مجاری ادرار، آرام‌بخش و مقوی رحم.

ترکیبات مهم:

کرفس حاوی ۳-۲ درصد اسانس است که جسم اصلی آن آپیول است. ترکیبات دیگر آن شامل فورو کومارین و فورو کومارین گلوکوزیدها، فلاونوئیدها ازجمله آپی ژنین و ایزو کورستین است. ویتامین‌ها شاملB1، B2، B3، B6 ،B9 ،C ،K ،E و املاح آن شامل آهن، کلسیم، منیزیوم، روی فسفر، پتاسیم (۲۶۰ میلی‌گرم درصد) و سدیم (۸۰ میلی‌گرم درصد) در کرفس تازه و خام هستند.

نکات قابل‌توجه:

۱- با وجودی که همه قسمت‌های کرفس ازجمله ریشه، برگ، ساقه و میوه آن دارای اثر دارویی و خوراکی است، ولی چیزی که از همه بیشتر در دسترس است، ساقه و برگ کرفس است که همیشه به‌طور تازه می‌توان تهیه کرد.

۲- چون خواص اعضای مختلف کرفس به یکدیگر شبیه‌اند و فقط ازنظر میزان مواد مؤثر با هم اختلاف دارند، می‌توان جهت سهولت از برگ و ساقه آن استفاده نمود. برگ و ساقه کرفس دارای خواص خوب ضد ورم مفاصل، کاهش پرفشاری خون، ادرارآور، کاهش چربی خون و ضدادم است.

۳- برای مصرف ساده و راحت کرفس به این طریق می‌توان عمل کرد: یک کیلو کرفس را تهیه‌کرده و برگ‌ها را جدا کنید. آنگاه ساقه‌ها را خردکرده و آب آن‌ها را بگیرید. این آب را می‌توان در یخچال یا فریزر نگهداری کرد. مدت نگهداری در یخچال ۳-۲ روز است ولی در فریزر می‌تواند تا یک ماه هم نگهداری شود. سپس روزی یک استکان یا لیوان میل شود. اثرات دارویی بعد از دو تا سه هفته کم‌کم پدیدار شده و با ادامه مصرف، بیشتر می‌شود. می‌توان این کار را دو تا سه ماه ادامه داد و در صورت احتیاج مرتباً مصرف را تکرار کرد.

۴- خواص آب کرفس که در بند ۳ به آن اشاره‌ شده، کاملاً مشابه برگ و ساقه کرفس تازه و برای رفع مشکلاتی که ذکر شد کاملاً مفید است.

۵- چون بعضی از ترکیبات کرفس به علت پختن تغییر کرده یا تبخیر می‌شوند، (به‌خصوص اسانس آن)، بنابراین خواص دارویی کرفس پخته کمتر از کرفس تازه یا آب کرفس است.

نکته مهم:

بیشترین میزان تأثیرگذاری گیاهان دارویی متعلق به عصاره‌ گیاهان دارویی است و بعدازآن می‌توان به مکمل‌هایی نظیر کپسول‌ها اشاره کرد. کمترین میزان اثرگذاری هم متعلق به عرق و چای و دم‌نوش است.
امیدوارم که اطلاعات خوب و مفیدی در اختیار شما قرار داده باشیم با نظر دهی و امتیازدهی مارو از کیفیت مطالب آگاه نمایید. برای دریافت اطلاعات بیشتر به سایت فروشگاه محصولات ارگانیک آشا مراجعه نمایید و برای کسب اطلاعات در مورد محصولات ارگانیک می‌توانید با شماره  09120038341 مشاور فروشگاه ارگانیک آشا تماس بگیرید یا از طریق تلگرام، اینستاگرام با ما در ارتباط باشید.

منابع اطلاعات:
کتاب‌ها و مقالات گیاهان دارویی
فروشگاه محصولات ارگانیک آشا
موسسه کار آفرینی دکتر زرقانی