نام دیگر: کوسن (برگ)
نام علمی: Cassia italica
نام عمومی: Senna
نامهای انگلیسی: Italian senna, Dog senna
نام عربی: سناء الكلب
نام فرانسوی: Sene desyrie
نام آلمانی: Senne
نام مترادف: Cassia obovata
نام خانواده: Leguminosae (نخود)
گیاهشناسی و خواص برگ سنا برای سلامتی:
سنا، گیاهی علفی و چندساله است که در سطح زمین گسترده میشود. ساقههای این گیاه به طول تا ۹۰ سانتیمتر و برگها دارای ۷-۳ زوج برگچه هستند. این برگچهها ضخیم، بیضیشکل و با نوک مدور بوده و دارای طول ۲/۵ سانتیمتر و عرض تا یک سانتیمتر با دمبرگ کوتاه میباشند. میوه سنا به شکل نیام و دارای تحدب زیاد و حاوی ۱۲-۶ عدد دانه است. رنگ نیام، قهوهای یا مایل به قرمز بوده که تا ۵ سانتیمتر طول و ۱/۵ سانتیمتر عرض دارد. قسمت مورد استفاده گیاه، برگ و میوههاست. این نوع سنا، تنها گونه سنای موجود در ایران است که در نقاطی ازجمله بوشهر، هرمزگان، سیستان و بلوچستان و کرمان رویش دارد. زمان جمعآوری محصول، هنگام رسیدن میوههاست.
تاریخچه و خواص برگ سنا برای سلامتی:
گیاه سنا را اولین بار پزشکان عرب ۹۰۰ سال بعد از میلاد مسیح در پزشکی بهعنوان مسهلی قوی رایج کردند. نام گیاه از عربی اقتباس شده است.
منشأ جغرافیایی:
مهمترین محلهای رویش این گیاه، کشورهای آفریقایی، ازجمله مصر، اتیوپی، کنیا، سنگال و لیبی و کشورهای آسیایی ازجمله ایران، عربستان، هند و پاکستان هستند.
خواص برگ سنا برای سلامتی:
سنا مسهلی نبستا قوی است؛ از دیگر خواص برگ سنا اینکه در درمان یبوست یا برای تخلیه روده در اعمال جراحی یا عکسبرداری از رودهها استفاده میکنند.
طريقه و میزان مصرف:
احتیاط:
برای جلوگیری از تنبلی روده و عوارض طولانی مدت سنا بهتر است پس از دو هفته مصرف، یک یا دو هفته استفاده آن قطع و مجدداً مصرف شود.
عوارض جانبی:
مصرف سنا ممکن است سبب دردهای شکمی و دلپیچه شود. مصرف ممتد آن باعث تنبلی رودهها میگردد.
ترکیبات مهم:
مهمترین ترکیبات برگ گیاه، گلوکزیدهای هیدروکسی آنتراسن بوده که قسمت عمده آن را سنوزیدهای B و A تشکیل میدهند. ترکیبات دیگر، شامل هیدروکسی آنتراسن ها ازجمله کریزوفانول، آلوئه امودين و رئین میباشند.
نکات قابلتوجه:
۱- محصول سنا که در اکثر عطاریهای ایران موجود است، وارداتی بوده و همان Cassia senna میباشد که ازنظر اثر، مانند سنای ایرانی یا Cassia italica است که در نواحی جنوبی ایران رویش دارد.
۲- میزان محصول سنای رویش یافته در ایران، به حدی نیست که احتیاجات را برطرف سازد؛ بنابراین عمده سنای مصرفی در ایران، وارداتی است که بهترین وجه تشخیص این دو نوع، برگ آنهاست؛ به این شکل که نوع وارداتی، باریک و نوکتیز و نوع ایرانی، بیضی (پهن) و با نوک مدور است.
۳- کلیه نکات گفته شده در مورد میزان و نوع مصرف، عوارض جانبی، احتیاط ها و غیره که در مورد برگ سنا ذكر شد، در مورد میوه سنا نیز صادق است.
نام فارسی: سنا (میوه):
کلیه مشخصات این گیاه همانند گیاه قبلی است.
ترکیبات:
ترکیبات میوه و برگ تا حد زیادی با هم مشابهاند، میوه نیز حاوی سنوزیدهای C, B, A و D و دیگر مشتقات آنتراكينون است. مقادیر این ترکیبات، در گونههای مختلف، کمی متفاوت است. سنای تینهولی حدود ۳ درصد و سنای اسکندریه، حدود ۵-۴ درصد از مشتقات بالا را دارند. مجموع گلوکزیدهای آنتراكينونی میوه کمتر از برگ است.
خواص برگ سنا برای سلامتی :
مهمترین اثر آن، اثر مسهلی است که ملایمتر از برگ میباشد؛ به همین دلیل برای کودکان مناسب است.
عوارض جانبی:
مشابه برگ سناست.
طريقه و میزان مصرف:
تهیه چای: مشابه برگ سناست.
مقادیر مصرف میوه نیز همانند برگ است؛ ولی اثر آن ملایمتر از برگ است.
گفتنی است بیش از صد فرآورده مختلف از میوه سنا، توسط کارخانجات مختلف در جهان تهیه شده و هم اکنون مصرف بالایی دارد.
نکات قابلتوجه:
۱- در هندوستان از برگ سنا برای رنگ کردن موها استفاده میکنند. به این حنا، حنای طبیعی گفته میشود.
۲- سنا ایجاد رنگ مایل به زرد ولی حنای معمولی رنگ مایل به قرمز ایجاد میکند.
٣- مصر و هندوستان از برگ سنا محصولات حالت دهنده مو صادر میکنند.
۴- سنا خاصیت براق و درخشان کننده مو را دارد.
نکته مهم:
بیشترین میزان تأثیرگذاری گیاهان دارویی متعلق به عصاره گیاهان دارویی است و بعدازآن میتوان به مکملهایی نظیر کپسولها اشاره کرد. کمترین میزان اثرگذاری هم متعلق به عرق و چای و دمنوش است.
امیدوارم که اطلاعات خوب و مفیدی در اختیار شما قرار داده باشیم با نظر دهی و امتیازدهی مارو از کیفیت مطالب آگاه نمایید. برای دریافت اطلاعات بیشتر به سایت فروشگاه محصولات ارگانیک آشا مراجعه نمایید و برای کسب اطلاعات در مورد محصولات ارگانیک میتوانید با شماره 09120038341 مشاور فروشگاه ارگانیک آشا تماس بگیرید یا از طریق تلگرام، اینستاگرام با ما در ارتباط باشید.
خواص برگ سنا برای سلامتی
منابع اطلاعات:
کتابها و مقالات گیاهان دارویی
فروشگاه محصولات ارگانیک آشا
موسسه کار آفرینی دکتر زرقانی