خواص بی نظیر باقلا پخته
نام فارسی: باقلا
نام علمی: Vicia faba
نامهای عمومی: Tic bean :،Broad bean, Faba, Faba bean, Field bean, Bell bean
نام انگلیسی: Broad bean
نام عربی: باقلا (Baaghella)
نام فرانسوی: Feve des champs
نام آلماني: Fedbohn
نامهای مترادف: Faba vulgaris, Faba sativa
نام خانواده: Leguminosae) Fabaceae، نخود)
گیاهشناسی و خواص بی نظیر باقلا پخته :
باقلا گیاهی است علفی با ساقهای شیاردار و به ارتفاع حداکثر ۱۷۰ سانتیمتر که مقطع ساقه آن تقریباً مربعی است. برگها به طول تا ۲۵ سانتیمتر، شامل ۲ تا ۷ برگچه درشت (برگ مانند) و گلها نسبتاً درشت و اکثراً سفید رنگ با لکههای سیاه هستند. این گلها گاه گلی رنگ بوده و بهصورت دستههای پنجتایی کنار هم قرار دارند. میوه بهصورت نیام و حاوی تا ۸ عدد دانه باقلا است که بهطور عادی به طول تا ۱۰ سانتیمتر است، ولی در انواع کشت شده جدید تا ۲۵ سانتیمتر طول و ۳ سانتیمتر قطر دارد و دارای دانههای درشتتری است که طول آنها تا ۲۵ میلیمتر و قطرشان تا ۱۰ میلیمتر میرسد.
باقلا بومی شمال آفریقا و جنوب غربی آسیاست، ولی امروزه بهطور وسیع در نقاط مختلف جهان کشت میشود. همچنین در نقاط مختلفی از ایران، بهخصوص نواحی شمالی و کاشان بهطور وسیع کشت میگردد.
تاریخچه و خواص بی نظیر باقلا پخته :
باقلا یکی از گیاهانی است که از قدیم بشر با آن آشنا بوده و به علت کشت آسان آن را برای تغذیه استفاده میکرده است. این گیاه حداقل ۶ هزار سال قبل از میلاد مسیح در بخشهای وسیعی از شرق مدیترانه کشت میشده و از مواد غذایی اصلی ساکنان این نواحی بوده است. این گیاه را هنوز به خاطر تثبیت نیتروژن خاک و جلوگیری از فقیر شدن آن برای کشتهای بعدی گیاهان استفاده میکنند.
دارو شناختی وخواص بی نظیر باقلا پخته :
باقلا سرشار از تیرامین است و افرادی که داروهای مهارکننده منوآمین اکسیداز مصرف میکنند باید از خوردن آن خودداری کنند. همچنین باقلا برای افرادی که کمبود آنزیم گلوکز ۶- فسفات دهیدروژناز دارند، ممنوع است؛ چون دارای ترکیبات ویسین، کنویسین و ایزواورامیل است که ممکن است باعث مرگ شود. مرگ در اثر این موقعیت و افراد مبتلا به آن را فاویسم میگویند. باقلا دارای مقدار زیادی ال-دوپاست؛ مادهای که در درمان پارکینسون سالهاست استفاده میشود.
خاصیت دیگر ال -دوپا کنترل پرفشاری خون است. ال-دوپا از طریق تنظیم سدیم خون و ادرار بهوسیله کلیهها این اعمال را انجام میدهد. از دیگر اثرات خوب باقلا افزایش میل جنسی است که مربوط به ال – دوپاست. بعضی افراد باقلا را بهعنوان جایگزینی طبیعی برای داروهای افزایش قوای جنسی، مانند ویاگرا مصرف میکنند. ایجاد یبوست و علائمی نظیر یرقان به علت خوردن باقلای خام نارس در کودکان در بعضی منابع گزارش شده است.
موارد استفاده:
از باقلای جوان و نرم که اصولاً اوایل بهار به بازار میآید، بهصورت خوراکی استفاده میشود. پختن و یا سرخ کردن آن بسیار متنوع و همراه با ادویهجات، فلفل، سسها و یا گیاهان و سبزیهای دیگر در اکثر نقاط دنیا رایج است.
باقلا در ایران:
باقلا از زمان قدیم در نواحی مرکزی ایران و بهخصوص کاشان کشت میشد. بهترین باقلای ایران ازنظر کیفیت و پخت مربوط به این ناحیه است. مدت ارائه این محصول به بازار بسیار کوتاه و در حد دو هفته و زمان مناسب برداشت آن نیمه فصل بهار است. در این زمان که بیشترین فصل مصرف آن است، باقلا را پخته و با سرکه و گلپر مصرف میکنند. مقدار زیادی هم بهصورت فریزری و یا خشک برای فصول دیگر سال نگهداری میشود. یکی از مهمترین و بیشترین استفاده باقلای خشک در ایران با برنج و غذایی به نام باقلاپلو است. همچنین در زمستان باقلا را پخته و با فلفل و نمک به فروش میرسانند. نظیر چنین محصولی بهصورت کنسرو شده نیز ارائه میشود.
در مخزن الادویه راجع به باقلا چنین آمده است:
باقلا که به عربی فول گفته میشود، از حبوب معروفه است. طبیعت تازه آن سرد و تر و خشک شده آن سرد و خشک است. مقوی قوای جنسی، تسکین و درمان زخم امعا، درمان اسهال و قی است. آرد رقیق آن با روغن بادام و قند جهت رفع سرفه و خشونت سینه و حلق نافع است. ضماد آن با آرد جو جهت ضربه و ورم پستان که به سبب انجماد شیر باشد و خصوصاً چون با سرکه و نعنا پخته باشند، جهت تحليل دمل و ورم بن گوش و زیر چشم سودمند است. باقلا باعث نفخ میشود. برای جلوگیری از مضرات آن بهتر است آب پخته آن دور ریخته و سپس با روغن بادام و ادویههای تند و فلفل و دارچین و اینگونه چاشنیها مصرف شود. نفخ باقلای کهنه کمتر از تازه و بدون پوست کمتر از باپوست آن است.
خواص بی نظیر باقلا پخته :
از مهمترین خواص باقلا پخته می توان به بهبود پارکینسون، افزایشدهنده قوای جنسی، ضد الكليسم، دوپامینرژیک، ادرارآور، خلط آور، تولیدکننده سیانایدها، دارای خواص استروژنی، مقوی معده، تنظیم کننده سدیم خون و ادرار و تنظیم کننده فشارخون اشاره کرد.
ترکیبات مهم:
باقلای تازه و سبز تا ۸۰ درصد و نوع خشک شده آن تا ۱۸ درصد آب دارد. ترکیبات دیگر شامل مواد آلبومینوئیدی، اسیدهای آمینه مختلف، اسیدهای چرب، ازجمله تری گلی سرولها و فسفولیپیدها، ویتامینها و مواد معدنی است. ترکیبات مهم و قابلتوجه باقلا که خواص یا عوارض مهم آن مربوط به آنهاست، شامل تیرامین، ویسین، ایزواورامیل، کنویسین و ال – دوپا است.
نکات قابل توجه:
١- بعضی انواع باقلا، خصوصاً دانههای درشت، به علت سخت بودن برای انسان دیرهضم است و اصولاً آنها را برای خوراک دام استفاده میکنند. همچنین یکی از مواد غذایی نفخ زاست؛ به همین دلیل از قدیم در ایران آن را با ادویههای رایحه دار مصرف میکردند تا نفخ آن کم شده یا از بین برود.
۲- گیاهان تیره نخود در جلوگیری از فقر خاک کشاورزی و تثبیت نیتروژن آن نقش مهمی دارند؛ به همین دلیل گیاه باقلا از این نظر اهمیت دارد و هرگاه خاک زمین زراعی در حال فقیر شدن باشد، در آن باقلا یا دیگر گیاهان تیره نخود میکارند.
۳- در گزارشی از سال ۲۰۰۴ میلادی آمده است که در کشور بلیوی از جوشانده باقلا بهعنوان ضد سرفه استفاده میشود.
۴- با توجه به اینکه مصرف باقلا با داروهای مهارکننده «MAO» که بعضی از آنها در افسردگی مصرف میشوند تداخل دارد، افرادی که از این نوع داروها استفاده میکنند، در مصرف باقلا محدودیت دارند.
۵- در بعضی نقاط دنیا از برگ باقلا مانند اسفناج پخته استفاده میشود.
۶- فاویسم، حساسیت و یا مسمومیت ناشی از باقلای تازه در بعضی افراد است که گاهی ممکن است باعث مرگ گردد. عوارض ناشی از این پدیده شامل کمخونی به علت همولیز گلبولها، علائمی شبیه یرقان، ناراحتیهای قلبی، هذیان و در موارد شدید مرگ است.
۷- با توجه به اینکه شرایط آب وهوا در ترکیبات و اثرات گیاهان بهطور مستقیم تأثیر میگذارد، آمار ایجاد حساسیت و مسمومیت حاصله از باقلای نواحی شمال ایران بیشتر از باقلای کاشان و نواحی دیگر است.
۸- در کتاب قانون ابنسینا ذکری از باقلا نشده است.
نکته مهم:
بیشترین میزان تأثیرگذاری گیاهان دارویی متعلق به عصاره گیاهان دارویی است و بعدازآن میتوان به مکملهایی نظیر کپسولها اشاره کرد. کمترین میزان اثرگذاری هم متعلق به عرق و چای و دمنوش است.
امیدوارم که اطلاعات خوب و مفیدی در اختیار شما قرار داده باشیم با نظر دهی و امتیازدهی مارو از کیفیت مطالب آگاه نمایید. برای دریافت اطلاعات بیشتر به سایت فروشگاه محصولات ارگانیک آشا مراجعه نمایید و برای کسب اطلاعات در مورد محصولات ارگانیک میتوانید با شماره 09120038341 مشاور فروشگاه ارگانیک آشا تماس بگیرید یا از طریق تلگرام، اینستاگرام با ما در ارتباط باشید.
خواص بی نظیر باقلا پخته
منابع اطلاعات:
کتابها و مقالات گیاهان دارویی
فروشگاه محصولات ارگانیک آشا
موسسه کار آفرینی دکتر زرقانی