عصاره گیری به روش پرکولاسیون

روش پرکولاسیون فرآیند عبور یک مایع، به آرامی، از داخل یک فیلتر است. معمولا قهوه نیز به این شکل درست می شود. Percolation برگرفته از کلمه ی انگلیسی percolare گرفته شده است که به معنای “کشیدن به وسیله” است.  در این روش عصاره گیری، مایع استخراج شده از گیاهان را از فیلتر هایی عبور می دهند، مانند زمانی که کسی قهوه درست می کند. در روش پرکولاسیون مواد فعال و مفید، از گیاهان مختلف استخراج می شود. در این روش حلال مناسب از داخل محفظه ای که شامل گیاهانی است که قصد گرفتن عصاره ی آن ها را دارند، عبور داده می شود. پس از تماس حلال با گیاهان، عصاره ی مایع حاصل از این تماس، از داخل فیلتر هایی عبور داده می شوند. در واقع از عصاره گیری روش پرکولاسیون برای استخراج آنتی اکسیدان ها و ترکیبات مفید و موثر گیاهان به شکل تنتور و مایع استفاده می شود.

عصاره گیری به روش پرکولاسیون

در روش پرکولاسیون گیاهان را خشک می کنند، سپس خرد می کنند. بعد از این مرحله، این مواد گیاهی را به وسیله ی حلال های مورد نظر، در داخل دستگاهی به نام پرکولاتور خیس می کنند و طی فرایند خیساندن، عصاره ی گیاهان به صورت مایع از آن استخراج می شود. انجام این کار در دمای مناسب تعیین شده انجام می گیرد. در نهایت عصاره ی مایع از طریق فیلتر های صافی دستگاه، به بیرون تراوش کرده و جمع آوری می شود.

مکانیسم استخراج

در معرفی روش پرکولاسیون بهتر است نگاهی به تعریف استخراج داشته باشیم. نمونه های رایج عبارتند از استخراج مایع-مایع، و استخراج گاز – جامد. سه نوع رایج استخراج عبارتند از: مایع/مایع، مایع/جامد، و اسید/باز (که به عنوان استخراج فعال شیمیایی شناخته می‌شود). برای درک بهتر این موضوع نمونه ‌های قهوه و چای هر دو از نوع مایع/جامد هستند که در آن یک ترکیب (کافئین) از یک مخلوط جامد با استفاده از یک حلال استخراج مایع (آب) استخراج می شود.

در تمامی روش های استخراج و عصاره گیری، مانند روش پرکولاسیون، حلال نقش اساسی دارد. هدف استفاده از مایع (حلال) این است که مولکول های سازنده ی گیاهان که شامل ترکیباتی از املاح مفید هستند، طی فرایندی حل شوند. سپس حلال را از مایع جدا می کنند تا محلول غلیظ شود. این محلول غلیظ شده همان عصاره ی استخراج شده ی گیاه است. همانطور که گفتیم در روش پرکولاسیون از دستگاه پرکولاتور جهت عصاره گیری استفاده می شود. این دستگاه ظرفی مخروطی شکل است که در بخش میانی آن گیاه قرار می گیرد. حلال از قسمت بالای ظرف به گیاهان داخل ظرف اضافه می شود و با دما و جریان مشخصی با گیاهان تماس برقرار می کند. این روند باعث استخراج مایع از گیاهان می شود. سپس از پرکولاتور خارج می شود. مایع از فیلتر خاصی عبور کرده و جمع آوری می شود.

روش پرکولاسیون برای استخراج عصاره

روش پرکولاسیون یک روش استخراج جامع است که در آن تمام مواد تشکیل دهنده محلول به طور کامل از یک ماده گیاهی خرد شده با استخراج داروی خام مفید توسط حلال، حذف می شوند. در روش خیساندن مواد گیاهی به صورت پودر درشت، اعم از برگ یا پوست ساقه یا پوست ریشه، در داخل ظرف قرار داده می شود. سپس در معرض حلال مورد نظر قرار می گیرد. این عمل تا زمانی که گیاهان به طور کامل با حلال پوشانده شوند ادامه دارد. بعد این مرحله در ظرف را می بندند و حدود سه روز آن را نگهداری می کنند.

اصل استخراج جامد-مایع این است که ترکیبات محلول یک ماده جامد که از یک ماتریس بی اثر و عامل فعال موجود است، توسط یک حلال استخراج می شود. عصاره را می توان به صورت جامد یا مایع در ماده استخراج قرار داد. استخراج مایع-مایع (LLE) بر این اصل استوار است که یک ماده حل شده یا یک آنالیت می تواند خود را در نسبت معینی بین دو حلال غیر قابل امتزاج، معمولاً آب (فاز آبی) و حلال آلی (فاز آلی) توزیع کند.