خواص جو برای سلامتی
نام علمی:Hordeum vulgar
نام عمومی: Barley
نام انگلیسی: Barley
نام عربی: شعير (Shair)
نام فرانسوی: Orge
نام آلمانی: Gester
نام مترادف: Hordeum sativum
نام خانواده: Gramineae (گندم)
گیاهشناسی و خواص جو برای سلامتی:
جو، گیاهی علفی، یکساله با ساقه نازک و استوانهای شیاردار و بند بند است. ارتفاع این گیاه تا یک متر میرسد. برگهای آن باریک، بلند و نوکتیز است و در هر بند ساقه بهصورت متناوب قرارگرفتهاند. میوه آن به شکل سنبله در انتهای بالایی ساقه قرارگرفته و حالت چهارگوش دارد. میوه حاوی تعداد زیادی دانه است. گیاه جو در بیشتر نقاط ایران، ازجمله گیلان، آذربایجان، اصفهان، لرستان، خوزستان، خراسان کشت و برداشت میشود.
تاریخچه و خواص جو برای سلامتی:
مصارف خوراکی و دارویی جو به عهد عتیق بازمیگردد. پلینی، پزشک رومی، در یادداشتهای خود نوشته است، اگر شخصی کورک داشته باشد، نه دانه جو را به شکل دایره دور کورک قرار دهد. این کار را سه بار تکرار کند، بعد با دست چپ، جو را داخل آتش بیندازد، کورک فوراً از بین میرود. یونانیهای باستان موسيلاژ حاصل از جو را برای درمان ورم لوزالمعده به کار میبردند.
جو در بیشتر فرهنگها بهعنوان غذای اصلی مصرف میشود و گلادیاتورها آن را برای تقویت قوای بدنی میخوردند. گرچه بعضی مواقع، بهجای جو ازگیاه گندم و چاودار استفاده میشود، ولی در حال حاضر، جو در تهیه سوپ، غلات، خوراک دام و تولید آبجو استفاده می شود. جو پوستدار بهعنوان خوراک دام و تهیه مالت به کار میرود. برای مصرف انسان، پوست جو توسط عمل سایش جدا میشود و بهصورت جو نیم کوب درمیآید.
خواص جو برای سلامتی:
از جمله خواص جو: ضد ترشح شیر، ضد تب، ملین، هضم کننده، ادرارآور، خلط آور و مقوی معده است. ویتامینها شامل: C,B9,B5,B3,B1 و املاح شامل آهن، کلسیم، منیزیوم، فسفر، روی و پتاسیم است.
مهمترین مصرف جو در تهیه سوپ، غذاهای انسانی، غذاهای حیوانات و آب جو است. موسیلاژ تولید شده از جو، برای ورم روده و معده بسیار مفید است. همچنین مصرف جو احتمال ابتلا به سرطان روده بزرگ را کاهش میدهد. آرد جو در تهیه کماجها از آرد گندم بهتر است؛ چون هم ازنظر مزه و هم رطوبت بر آن برتری دارد.
فیبر حاصل از دانه جو کاهش دهنده کلسترول و قند است و خاصیت کاهش قند خون آن بهخصوص به صورت نان جو بسیار است. جو بهخوبی LDL و کلسترول تام را کاهش میدهد.
سمیت:
مصرف جو هیچگونه سمیتی ندارد. فقط بعضی افراد مبتلا به بیماری سلیاک که نمیتوانند گلوتن را هضم کنند، نسبت به این ماده در جو حساسیت دارند. البته جو دارای میزان زیادی گلوتن است.
ترکیبات مهم:
جو حاوی فیبری به نام بتاگلوکان است که در جوی دوسر هم این فیبر گزارش شده است. بتاگلوکان دارای خاصیت کاهش دهندگی کلسترول است. همچنین منبعی از شیرین کنندهها، ازجمله قند مالت (قند ژلهای جو) و حاوی مقدار زیادی مالتوز است. میزان مجموع قندها ۷۷/۷ درصد است.
ریشههایی که از دانه جو میروید، حاوی آلکالوئیدی به نام هوردنین بوده که یک آمینوفنل است. لایه خارجی جو حاوی ویتامین و اسیدهای آمینه است. در سطح تجارتی، ترکیب جالبی به نام اکسالات اکسیداز از دانه جو استخراج میشود که برای افراد دچار هیپراوکسالوريا بسیار مناسب است. این افراد بیش ازاندازه اکسالات در ادرار خود دارند که میتواند مشکلاتی ازجمله سنگهای کلیه و مجاری ادرار را تولید کند.
نکات قابلتوجه:
١- مالت: شامل جو جوانه زدهای است که حداکثر دیاستازهایی ازجمله آمیلاز، سوکراز، پیتاز و اکسیداز را داشته باشد. برای تهیه مالت ابتدا جو را در اتاق گرمی خیس میکنند تا برای جوانه زدن آماده شود. سپس آن را در درجه حرارت کم تراز ۶۰ درجه سانتیگراد خشک می کنند. محصول بدست آمده به نام مالت سبز خوانده میشود. این محصول دارای مزهای شیرین است.
۲- مالت قهوهای: درصورتیکه گرمای ۸۰ درجه به مالت سبز داده شود، مقداری از دیاستازها از بین رفته و محصولی به نام مالت قهوهای به دست میآید.
۳- عصاره مالت: از دم کردن مالت در آب در دمای ۶۰ درجه و سپس تغلیظ بهوسیله تقطیر در خلأ در دمای کمتر از ۶۰ درجه، محلولی به نام عصاره مالت به دست میآید. گاهی عصاره مالت با گلی سرین به میزان ۱۰ درصد (وزنی) مخلوط میشود. این مخلوط حاوی دکسترین، مالتوز، مقدار کمی گلوكز و مقداری آنزیمهای آمیلولی تیک است.
نکته مهم:
بیشترین میزان تأثیرگذاری گیاهان دارویی متعلق به عصاره گیاهان دارویی است و بعدازآن میتوان به مکملهایی نظیر کپسولها اشاره کرد. کمترین میزان اثرگذاری هم متعلق به عرق و چای و دمنوش است.
امیدوارم که اطلاعات خوب و مفیدی در اختیار شما قرار داده باشیم با نظر دهی و امتیازدهی مارو از کیفیت مطالب آگاه نمایید. برای دریافت اطلاعات بیشتر به سایت فروشگاه محصولات ارگانیک آشا مراجعه نمایید و برای کسب اطلاعات در مورد محصولات ارگانیک میتوانید با شماره 09120038341 مشاور فروشگاه ارگانیک آشا تماس بگیرید یا از طریق تلگرام، اینستاگرام با ما در ارتباط باشید.
منابع اطلاعات:
کتابها و مقالات گیاهان دارویی
فروشگاه محصولات ارگانیک آشا
موسسه کار آفرینی دکتر زرقانی